Voor architectenbureaus die willen investeren in een gezonde en positieve werkcultuur en voor medewerkers die hun werkgeluk willen vergroten, geven we hier tools om mee aan de slag te gaan. Werkgeluk is geen luxe, maar een fundament voor duurzaam presteren. Zeker in de wereld van de architectuur – waar creativiteit, deadlines en samenwerking samenkomen – is het cruciaal dat je energie haalt uit je werk. Niet alleen voor jezelf, maar ook voor de kwaliteit die je levert.
1. Wat is werkgeluk eigenlijk?
Werkgeluk gaat niet over constant blij zijn. Het is de combinatie van:
Praktische oefening
Elk teamlid tekent bovenstaande drie lagen op papier of een whiteboard. Per laag geeft iedereen zichzelf een rapportcijfer van 1 tot 10 aan de hand van onderstaande vragen.
Door de scores te delen en te bespreken, ontstaat inzicht in hoe het team werkgeluk ervaart. Dit kan verrassende inzichten opleveren: collega’s ontdekken wat hen motiveert, waar knelpunten liggen en hoe ze elkaar kunnen versterken. Het gesprek hierover helpt om samen te bouwen aan een positieve, betrokken werksfeer en om werkplezier en motivatie te vergroten. Deze aanpak is laagdrempelig, vraagt weinig voorbereiding en kan eenvoudig worden geïntegreerd in een teamoverleg of projectbespreking. Zo wordt werkgeluk een vast onderdeel van de cultuur binnen het architectenbureau.
2. De feiten en cijfers over werkgeluk (NL)
We brengen gemiddeld 90.000 uur van ons leven door met werken. Tijd om het leuk te maken!
De Nederlandse “geluksprofessor” Ruut Veenhoven noemde werkgeluk liever levensvoldoening: het gevoel dat je leven – en dus ook je werk – betekenisvol is. En dat gevoel heeft grote effecten: mensen die werkgeluk ervaren zijn actiever, socialer, creatiever en minder vaak ziek. Zodra deze drie pijlers in balans zijn, ervaar je die flow waar je als professional op je best bent. Om te begrijpen hoe je werkgeluk opbouwt, helpt het om te kijken naar de basisbehoeften van mensen. De Piramide van Werkgeluk is hierop gebaseerd.
3. De Piramide van Werkgeluk
De Amerikaanse psycholoog Abraham Maslow stelde in 1943 dat mensen pas kunnen groeien en floreren als hun basisbehoeften zijn vervuld. Zijn beroemde hiërarchie van behoeften bestaat uit vijf lagen die uitstekend zijn te vertalen naar onze werkcontext. De hiervan afgeleide Piramide van Werkgeluk is een praktisch model dat inzicht geeft in de voorwaarden die samen zorgen voor een prettige, motiverende en toekomstbestendige werkomgeving.
Van werktevredenheid en verbondenheid tot autonomie en zingeving: elke laag in de piramide vormt een bouwsteen voor duurzaam werkplezier. Het model helpt bureaus én medewerkers te ontdekken waar kansen liggen, welke verbeteringen haalbaar zijn, en hoe je stap voor stap aan werkgeluk kunt werken – met blijvend effect.
👉 Ontdek de zes bouwlagen en leer hoe je deze piramide concreet kunt inzetten in je bureau of team.
Lees meer over het toepassen van de Piramide van Werkgeluk
4. PERMA-model
Naast de Piramide van Werkgeluk biedt ook het PERMA-model van psycholoog Martin Seligman waardevolle inzichten in werkgeluk. PERMA is een acroniem voor vijf onderdelen die elk afzonderlijk bijdragen aan geluk en welzijn – zowel binnen als buiten het werk:
Het PERMA-model is vooral sterk in het verduidelijken waar je gericht op kunt inzetten, zonder dat daar een vaste volgorde voor nodig is. Het is dus zeer geschikt voor teams of individuen die actief willen reflecteren én handelen rondom werkgeluk.
Waar de Piramide van Werkgeluk zichtbaar maakt of de basis op orde is, helpt het PERMA-model om bestaande werkgelukfactoren te versterken. De twee modellen zijn beide hulpmiddelen om werkgeluk en welzijn te versterken, maar verschillen in structuur en focus. PERMA bestaat uit vijf gelijkwaardige pijlers voor persoonlijk welzijn, terwijl de piramide laat zien dat werkgeluk pas echt mogelijk is als basisvoorwaarden zoals veiligheid en gezondheid op orde zijn.
Lees meer over het toepassen van het PERMA-model
5. Vind je WHY – werken vanuit betekenis
Zowel de Piramide van Werkgeluk als het PERMA-model laten zien welke voorwaarden bijdragen aan werkgeluk: van fysieke gezondheid en psychologische veiligheid tot positieve relaties, prestaties en zingeving. Maar werkgeluk gaat verder dan alleen het vervullen van behoeften. De diepste laag van motivatie ontstaat wanneer je weet waarom je doet wat je doet. Dit raakt aan de kern van betekenisvol werk: je persoonlijke WHY. Zoals Viktor Frankl ontdekte, wie een “waarom” heeft, kan bijna elk “hoe” aan.
Je WHY is jouw persoonlijke drijfveer. Het antwoord op:
Je WHY geeft richting en energie. Schrijf ’m op en herlees ‘m wanneer je vastloopt.
Lees meer over het toepassen van WHY
6. Van reflectie naar actie: Jobcrafting
Wil je actief aan de slag met meer werkplezier en voldoening? Jobcrafting is een praktische methode waarmee je zelf je werk vormgeeft. Door kleine aanpassingen te maken in je taken, samenwerking of werkwijze, kun je je baan beter laten aansluiten bij je talenten, behoeften en drijfveren. Zo vergroot je niet alleen je eigen werkgeluk, maar ook je betrokkenheid en energie op de werkvloer.
Lees meer over het toepassen van Jobcrafting
“Werkgeluk is geen eindbestemming. Het is een manier van reizen.”
Het effect van werk op geluk en van geluk op werk – Professor Ruut Veenhoven
Handige tools voor HR-beleid op bureau-niveau zijn:
Formulieren gesprekscyclus:
Elkaar steunen bij het maken en navolgen van ontwikkelafspraken:
Coachend gesprek voeren:
|
Ontwikkelingsplan – hoe en waarom (pdf) |
Feedback geven voorbeeldformulier (Word) – nieuw Feedback geven (Word) – nieuw Feedback kaart (Word) – nieuw |
|
Piramide van werkgeluk – nieuw Reflectievragen – het PERMA-model (Word) – nieuw Reflectievragen – piramide van werkgeluk (Word) – nieuw Reflectievragen – vind je WHY (Word) – nieuw Reflectievragen – werkgeluk en jobcrafting (Word) – nieuw |
SFA biedt modelcontracten (voorbeeldcontracten) voor verschillende doelgroepen en verschillende momenten of doelen. In de modelcontracten staan de artikelen die volgens de cao verplicht zijn of gebruikelijk zijn. In de Word-documenten zie je met rood aangegeven welke velden je zelf moet invullen, toelichtingen zijn in blauw aangegeven. Heb je vragen over de toepassing, neem dan contact op met SFA (het beste door het invullen van het contactformulier).
Werknemers:
Modelcontract voor bepaalde tijd (tijdelijk contract) en onbepaalde tijd (vast contract)
Werknemers die studeren aan de Academie van Bouwkunst: langer tijdelijk contract mogelijk
Na afloop van de wettelijke duur voor tijdelijke contracten (maximaal 3 in maximaal 3 jaar) is het op grond van cao-artikel 15 buitenwerkingstelling ketenbepaling mogelijk om aanvullend 2x een extra tijdelijk contract van 1 jaar af te sluiten. In dat geval moeten werkgever en werknemer onderstaande modelcontract gebruiken:
Uitleen van werknemer aan ander architectenbureau
Een bureau dat tijdelijk een werknemer extra nodig heeft kan afspraken maken met een architectenbureau dat tijdelijk geen werk heeft voor een werknemer. Uiteraard in overleg met de werknemer, de cao blijft van toepassing.
Werknemer – projectovereenkomst
Een andere mogelijke vorm om werkafspraken vast te leggen met iemand als werknemer, anders dan in een tijdelijk en vast contract, is in een projectovereenkomst. Alle bepalingen uit de cao zijn daarbij van toepassing.
Werknemer – oproepovereenkomst
Een oproepovereenkomst is een arbeidsovereenkomst waarbij het aantal te werken uren flexibel is. Omdat het een arbeidsovereenkomst is, zijn de algemene bepalingen uit de wet en cao die op de arbeidsovereenkomst betrekking hebben, ook op de oproepovereenkomst van toepassing. Daarnaast geldt, dat deze aan specifieke bepalingen moet voldoen. De oproepovereenkomst kent twee verschijningsvormen; de nul–urenovereenkomst en de min-max overeenkomst.
Toelichting en modelovereenkomsten oproep:
Opdrachtnemers/zzp’ers
Je kunt twee door SFA opgestelde contracten als voorbeeld gebruiken voor het samen werken met een zzp’er (ook wel ‘opdrachtnemer’ genoemd). Bij vragen of twijfel neem contact op.
Stagiaires
Van een rechtsgeldige stage is alleen sprake bij studenten, met een overeenkomst met een onderwijsinstelling (tripartite overeenkomst). De stagevergoeding is vastgesteld in de stageregeling in de cao (vergoedingen voor voltijd stage ofwel 40 uur per week, anders naar rato). Het volgen van de beroepservaringsperiode geldt niet als stage.
