Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
De aanlooptredes zijn een nieuwe manier om met startende (technisch) ontwerpers een tijdelijk lager aanvangssalaris te kunnen afspreken.
Voor alle werknemers geldt dat je de eigen functieomschrijving naast de ijkfuncties legt. Omdat startende (technisch) ontwerpers doorgaans geen relevante werkervaring hebben en de functie nog niet volledig kunnen vervullen, hebben cao-partijen ook bij het nieuwe functiehuis voor hen de mogelijkheid van een salarisuitzondering opgenomen, in de vorm dus van aanlooptredes voor schaal 4.
Hoe gaat een huidige werknemer over waarbij nu sprake is van salarisuitzondering E of F ?
Het uitgangspunt is: hoe lang mag volgens de nieuwe cao-bepaling tijdelijk een lager aanvangssalaris worden toegepast?
Bij werknemers waar voor 1 januari 2024 sprake is van tijdelijke salarisuitzondering E of F kijk je hoe lang dat op 1 januari bij de overgang het geval is.
Die duur trek je vervolgens af van de maximale duur in de nieuwe cao-bepalingen vanaf 1 januari.
Is de duur van uitzonderingssalaris E of F vóór 1 januari gelijk of langer dan de nieuwe maximale duur? Dan is er geen uitzondering in aanvangssalaris meer mogelijk en dus ook geen aanlooptrede.
Is de duur van uitzonderingssalaris E of F vóór 1 januari korter dan de nieuwe maximale duur? Dan kan voor de resterende tijd nog van een aanlooptrede gebruik worden gemaakt.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
Uitgangspunt zijn de functies zoals ze in de praktijk voorkomen. Dat is bij het functiehandboek zo en dat blijft bij het functiehuis zo. Dat de eigen functieomschrijvingen niet 1-op-1 passen, zal regelmatig voorkomen.
Door de vereenvoudiging zijn sommige specialistische functiefamilies als zelfstandige functiefamilie vervallen en elders opgenomen (dat geldt bijvoorbeeld voor specialistische bouwkundige functiefamilies bv Bestek en calculatie en BIM-functies, die zijn nu inbegrepen in de functiefamilie Technisch ontwerp). Daarnaast geldt dat het functiehuis de meest voorkomende functies in architectenbureaus bevat. Een ingenieursbureau dat de cao voor architectenbureaus op vrijwillige basis volgt kan daardoor mogelijk functies niet in het functiehuis vinden.
Wat te doen met functies die geen ijkfuncties hebben?
- Begin met het maken van een eigen functie-omschrijving.
- Soms helpt het om een organogram van je organisatie te maken. Dat helpt om een beeld te krijgen van de onderlinge verhoudingen.
- Die vergelijk je met de meest overeenkomende ijkfuncties voor de functie-indeling.
- En vanuit de functie-indeling maak je de koppeling met de salarisindeling.
Als de ijkfuncties waarmee je zou willen vergelijken uit verschillende functiefamilies komen, dan kan er sprake zijn van een combinatiefunctie. Zie de spelregel voor een combinatiefunctie.
Voor andere functies/branches
De functies en functieomschrijvingen zijn zoals ze in de praktijk zijn. Kijk eerst of de functie behoort tot jullie primaire proces (functiefamilies Architectuur en ontwerp en Technisch ontwerp) of tot Bureau algemeen. Kijk dan om tot een niveaubepaling te komen naar de activiteiten, verantwoordelijkheden en bevoegdheden etc. Het onderwerp / vakgebied kan dan soms anders of specifieker ingekleurd zijn.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
In de cao worden afspraken opgenomen over de salarisstijgingen (indexatie, los van de individuele stijgingen in salaris bijvoorbeeld na het beoordelingsgesprek).
In de cao 2023 vind je deze afspraken in artikel 22. De salaristabellen vind je onder Downloads, onder het kopje ‘Cao’.
Hoe zit het met de 10% uitloop in de salaristabel?
Bij normaal tot goed functioneren stijgt een werknemer elk jaar een trede in de salarisschaal, tot de hoogste salaristrede is bereikt. Onderaan de tabel staat 10% uitloop berekend voor het hoogste tredebedrag. Voor deze uitloop geldt géén automatisme of recht van een werknemer; een werkgever is niet verplicht om 10% uitloop te geven.
Hoe kan een bureau de uitloop toepassen?
Een bureau kan de 10% uitloop in stappen toekennen; de hoogte en het aantal is zelf te bepalen (kijk bijvoorbeeld naar de gemiddelde stijging in de schaal).
Let op: is eenmaal gekozen voor het laten doorlopen van het salaris boven het bedrag van de hoogste salaristrede, dan kun een werkgever het salaris daarna niet meer verlagen naar de hoogste trede (op grond van arbeidsrecht).
De indexatie-salarisstijgingen die cao-partijen afspreken gelden ook voor dat nieuwe salaris.
Incidenteel een bedrag geven boven het schaalmaximum kan in -strikt omschreven- vorm van een bonus of eenmalige uitkering, vraag ons per mail om advies als je bureau dat overweegt.
Mag je trouwens meer dan 10% uitloop betalen? Ja, het artikel over salaris is een zogenaamd minimum-artikel, je mag dus ook meer afspreken.
Werkgever: wees duidelijk en transparant
Een werkgever is na een salarisverhoging geven boven de hoogste trede niet verplicht een volgend jaar verder omhoog te gaan. Maar het is in het belang van de werkgever om de verwachtingen goed te managen: wees over de wijze waarop je binnen jullie bureau de salarisuitloop (wel/niet, wanneer, stappen/percentages etc.) wilt toepassen (vooraf) helder over binnen je bureau, zorg dat het beleid voor alle collega’s duidelijk is.
Je start altijd eerst met het omschrijven van de functie die vervuld moet worden. Daarna leg je die eigen omschrijving naast de omschrijvingen in het functiehandboek of functiehuis want door vergelijken vind je het functieniveau van de eigen functie. Heb je de functie gevonden die het meest overeenkomt dan weet je het functieniveau. Het functieniveau is ook het salarisniveau ofwel de salarisschaal (tenzij in de cao een uitzondering is opgenomen of er door de overgang naar het functiehuis sprake is van een persoonlijke salarisschaal).
Iedere salarisschaal bestaat uit salaristreden.
Bij indiensttreding: op exact welke salaristrede binnen een schaal een werknemer start is vrij. Daarover kunnen werkgever en werknemer onderhandelen.
Is een werknemer eenmaal in dienst, dan geldt dat hij bij goed functioneren elk jaar recht heeft op een volgende salaristrede, voor zover hij het maximum van de schaal (de hoogste trede) nog niet heeft bereikt.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
Bij de overgang van het functiehandboek architectenbureaus naar het functiehuis architectenbureaus behoudt een werknemer ten minste het salaris én het salarisperspectief op het maximum van zijn salarisschaal. Heeft de nieuwe functie-indeling een lager perspectief dan het maximum van de salarisschaal vóór de overgang, dan geldt voor werknemer een persoonlijke salarisschaal die hoger is dan zijn functionele schaal. Gebruik het servicedocument bij overgang naar functiehuis (invulbaar word-document) om dit vast te leggen.
In deze persoonlijke salarisschaal is het maximum gelijk aan het oude perspectief ofwel het oude schaalmaximum (inclusief indexatiestijgingen).
NB: Zit je in de oude situatie een uitloop in de schaal gekregen dan geldt dat je overgaat met dat salaris inclusief toekomstige indexatie.
De persoonlijke salarisschaal is voor werknemer dus hoger dan zijn functionele schaal. Werknemer behoudt zijn persoonlijke salarisschaal als hij een andere functie moet gaan vervullen door redenen die in de risicosfeer van de werkgever liggen, bijvoorbeeld in geval van arbeidsongeschiktheid of reorganisatie. Kiest werknemer er zelf voor om een andere functie te gaan vervullen, dan vervalt de persoonlijke salarisschaal. Bij de overgang gaat werknemer over naar hetzelfde bedrag in zijn persoonlijke salarisschaal.
Hoe ga je om met de beoordeling?
De werknemer wordt inhoudelijk beoordeeld op de eigen functieomschrijving, het functieniveau dat daarbij hoort en de afspraken die gemaakt zijn over functieontwikkeling.
Wat betreft salaris heeft de werknemer bij goed functioneren recht op een (salaristrede) stijging in de hogere persoonlijke salarisschaal tot het maximum daarvan is bereikt.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
SFA hoort af en toe de vraag: waarom is er geen transitietabel, zodat je de werknemers op basis van de huidige salarisschaal makkelijk overzet naar het nieuwe functie- en salarisniveau?
De typeringen van de functieniveaus in de ijkfuncties zijn inhoudelijk anders dan de typeringen in het functiehandboek en er is een ander functiewaarderingssysteem gehanteerd.
Daardoor is het niet mogelijk een eenvoudige transitietabel op te stellen.
Een andere reden om toch eerst de functie in te delen met behulp van het functiehuis en daarna het salaris te bepalen? Met deze volgorde wordt voorkomen dat de -eventueel foute- indeling in het verleden ‘meegekopieerd’ wordt.
De functies in het bureau zijn bij de overgang goed ingedeeld, bij de komst van een nieuwe werknemer sluit deze op een kloppende functie-indeling aan.
Let op: huidige werknemers gaan er niet in salaris of salarisperspectief op achteruit.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
Bij de totstandkoming van het functiehuis is gestreefd naar versimpeling: een eenvoudig en gemakkelijk te gebruiken instrument voor indeling van functies in kleine, middelgrote en grote bureaus.
Competenties vormen géén onderdeel van de functiewaardering of –indeling, dat is niet het geval in het functiehandboek en ook niet in het functiehuis. Omdat competenties niet gebruikt worden bij functie-indeling zijn de competenties nu losgekoppeld van de ijkfuncties in het Functiehuis. Je vindt de informatie over competenties nu in 2 nieuwe documenten, die bureaus als hulpmiddel kunnen gebruiken:
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
De verzamelfunctiefamilie Bureau algemeen bevat geen ijkfuncties op de functieniveaus 2 en 5. Mag je die wel of niet gebruiken?
Je mag ze wel gebruiken, maar de onderbouwing is belangrijk.
Je vergelijkt in dat geval de eigen functieomschrijving met de ijkfuncties onder en boven de lege functiegroep, bijvoorbeeld ijkfunctie 4 en ijkfunctie 6. Wat verwacht je van de eigen functie? En wat verwacht je van 4 en van 6? Is het uitlegbaar waarom je indeelt op functieniveau 5?
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
Mij valt op dat de hr functies in het functiehuis lager zijn ingedeeld dan in het huidige functiehandboek. Wat is daarvoor de reden en zijn er uitzonderingen mogelijk?
Het functiehuis werkt enerzijds vergelijkbaar met het functiehandboek, maar is op een aantal aspecten anders. Dat begint uiteraard met de formulering van de ijkfuncties. En er is een ijkfunctie aan de onderkant van de functiefamilie Personeel & organisatie toegevoegd. De ijkfuncties zijn vervolgens gewaardeerd met het ORBA-functiewaarderingssysteem. En binnen die systematiek ligt een belangrijk accent op de verwachte bijdrage van een functie aan het bureauresultaat. Op dat aspect scoren de functiefamilies Architectuur & ontwerp, Technisch ontwerp en Projectcoördinatie hoger dan de functiefamilie Personeel & organisatie.
Ook is het een functiefamilie die opereert op een relatief klein vakgebied. Daarnaast speelt bijvoorbeeld een rol dat je voor een leidinggevende functie binnen Personeel & organisatie, vaak leidinggeeft aan één of hooguit enkele collega’s. Leidinggeven aan 5-10 specialisten zou een hogere waardering opleveren.
Goed om te weten dat bij de ORBA-waardering is uitgegaan van een organisatie van maximaal 80 werknemers. Als je bijvoorbeeld leidinggevende Personeel & organisatie bent bij een organisatie van 250 medewerkers, kan dat een reden zijn om hoger in te delen.
Dan het tweede deel van de vraag: zijn daarin uitzonderingen mogelijk?
Ja, de functie- en salaris-indeling zijn minimumbepalingen in de cao. Hoger indelen en meer betalen mag altijd.
Tenslotte wordt in de cao een algemene mogelijkheid voor indeling in een hogere schaal opgenomen. Dit kan bijvoorbeeld van toepassing zijn bij het mede-leidinggeven aan een bureau, of bij een structureel betere prestatie dan op basis van de ijkfunctie mag worden verwacht, bijvoorbeeld op creatief of commercieel terrein, in verband met de complexiteit van de uit te voeren opdrachten en de continuïteit van het bureau.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
Mij valt op dat startende technische tekenaars in het functiehuis direct hoger worden ingedeeld, zie ik dat goed?
Ja, dat zie je goed. De functiefamilie Technisch ontwerp begint in het nieuwe functiehuis op hetzelfde niveau als de functiefamilie Architectuur & ontwerp. Beide zijn minimaal ingedeeld op functieniveau 4.
Voor startende technisch ontwerpers is overigens wel een tijdelijke salarisuitzondering mogelijk, in de vorm van een aanloopschaal op salarisschaal 4.: maximaal 3 jaar voor mbo-gediplomeerden, maximaal 2 jaar voor HBO gediplomeerden en maximaal 1 jaar voor WO-gediplomeerden. Deze tijdelijke uitzonderingen zijn aan voorwaarden verbonden en facultatief, zie artikel 21 sub B.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Let op: Deze FAQ gaat over het nieuwe functiehuis. Vanaf 1 januari 2024 is het nieuwe functiehuis verplicht.
De gebruikelijke drie stappen voor functie-indeling doorloop je bij de overgang ook voor de huidige werknemers:
- Omschrijf de functie zoals deze in de bureaupraktijk voorkomt.
- Vergelijk de eigen functieomschrijving met de ijkfuncties binnen de passende functiefamilie. De ijkfunctie waarmee de eigen functieomschrijving het meest overeenkomt, bepaalt het functieniveau (aangeduid met cijfer).
- Dit functieniveau bepaalt de salarisschaal.
Cao-partijen vinden het belangrijk dat werknemers er bij de overgang qua salaris of salarisperspectief niet op achteruit gaan. Samengevat* kunnen drie situaties ontstaan:
Situatie 1: het huidige salaris valt in de bandbreedte van de nieuwe salarisschaal en het maximum van de nieuwe salarisschaal is gelijk of hoger dan het maximum van de huidige salaris.
Dat betekent dat het salaris(perspectief) bij de overgang niet achteruit gaat.
De werknemer gaat over naar hetzelfde bedrag in zijn nieuwe salarisschaal.
Situatie 2: het huidige salaris valt in de bandbreedte van de nieuwe salarisschaal maar het maximum van de nieuwe salarisschaal is lager dan het maximum van de huidige salaris.
Dit zou een verslechterd perspectief betekenen, daarom is afgesproken dat dan een persoonlijke salarisschaal geldt waarvan het maximum gelijk is aan het oude schaalmaximum. Lees ook de FAQ over de persoonlijke salarisschaal.
(NB: Er kan ook een reden zijn om een werknemer in een hogere functionele schaal in te delen, gezien het werk dat hij doet. zie de spelregel.)
Situatie 3: het huidige salaris valt niet binnen dan de bandbreedte, is lager dan het schaalminimum van de nieuwe salarisschaal.
Werknemer gaat dan over naar salaristrede 0 van de nieuwe salarisschaal. NB: is er sprake van een tijdelijke salarisuitzondering op basis van de cao, dan gaat de overgang naar salaristrede 0 daarna in.
NB: staat jouw situatie er niet bij, mail dan naar info@sfa-architecten.nl.
*zie voor de volledige omschrijving de spelregel hoe huidige werknemers overgaan in de tabel op de webpagina Functiehuis. Gebruik het servicedocument bij overgang naar functiehuis (invulbaar word-document); dat kan ook dienen als appendix op de arbeidsovereenkomst.
Disclaimer: Ondanks de zorgvuldigheid waarmee de FAQ over het functiehuis tot stand zijn gekomen, zullen bij het gebruik in de praktijk ongetwijfeld vragen en opmerkingen rijzen. Immer -zoals Hertzberger ook aangaf -: “the proof of the pudding is in the eating”.
Een werkgever mag werknemers die thuiswerken een onbelaste vergoeding van 2,15 Euro per dag geven. Dit is ter vergoeding van extra kosten van bijvoorbeeld water- en elektriciteitsgebruik, verwarming, koffie en thee en toiletpapier. De werkgever hoeft tot dat bedrag geen loonheffing te betalen over de thuiswerkvergoeding. De werkgever kan per dag óf de thuiswerkvergoeding óf de reiskostenvergoeding toekennen. Het is van belang dat er duidelijke afspraken zijn over het aantal dagen dat thuisgewerkt wordt, of dat er een duidelijk inzicht wordt verkregen in het aantal dagen dat is thuisgewerkt. Dit bevordert het correct toekennen van de juiste vergoedingen per dag.
Een werkgever is niet verplicht om een thuiswerkvergoeding te geven. Maar nu (deels) thuiswerken vaker voorkomt is het verstrekken van de onbelaste thuiswerkvergoeding steeds meer de norm.
NB: het Nibud heeft berekend dat door de gestegen energieprijzen de gemiddelde kosten om thuis te werken gestegen zijn naar ongeveer 3 Euro per werkdag per persoon. Lees meer op de website van het Nibud.
Een werkgever mag meer vergoeden dan 2,15 Euro per dag maar dan zal de extra vergoeding belast worden. (Overleg eventueel met je boekhouder.)
Naast de thuiswerkvergoeding kan de werkgever bepaalde werkkosten belastingvrij vergoeden vanuit (de gerichte vrijstellingen binnen) de werkkostenregeling. Denk hierbij aan aanschaf van digitale middelen zoals een laptop of een goede bureaustoel.
Het Handboek Functie-Indeling Architectenbureau, kortweg functiehandboek, dient om functies in bureaus in te schalen. De functies worden qua indeling en salariëring aan elkaar gerelateerd: er ontstaat een samenhangend ‘functiebouwwerk’. Het functiehandboek omschrijft de functiefamilies en functies (uitgezonderd de actuele voorbeeldfamilies).
Functiehandboek (open/download de pdf)
Let op: per 1 januari 2024 is het functiehuis – de vereenvoudigde opvolger van het functiehandboek – het verplichte instrument voor functie-indeling. Kijk voor informatie op de pagina Cao/Functiehuis.
Het functiehandboek en de bijbehorende salarisschalen maken onderdeel uit van de cao. Praktisch betekent dit dat de letter van het functieniveau correspondeert met de letter van het salarisniveau. Architectenbureaus zijn verplicht om de cao te volgen en medewerkers conform functiehandboek in te delen en inschalen. Uitgangspunt is altijd de functie zoals deze in de praktijk voorkomt. Dus omschrijf welke taken een medewerker vervult en maak een eigen functie-omschrijving. Belangrijk is dat werkgever en medewerker beiden instemmen met de specifieke functieomschrijving. Daarna vergelijk je de functieomschrijving met het functiehandboek, op welk niveau lijkt de functie het meest?
De infographic functie-indeling vat het indelingsproces samen:
En wat als de functie structureel in meerdere families valt?
- Kom je in verschillende families op hetzelfde niveau (letter) uit, dan is dat het functieniveau.
- Verschilt het functieniveau dan is het hoogste niveau van kracht, mits dat functieniveau een substantieel deel van de arbeidsduur wordt uitgeoefend.
Wat zijn de ‘voorbeeldfamilies’ die ik bij de functiefamilies zie in het functiehandboek?
De functiefamilies zijn afkomstig uit het functiehandboek. In het functiehandboek zijn alle functies door middel van een specifieke methodiek gewogen en van een niveauaanduiding voorzien.
De voorbeeldfuncties zijn opgesteld als aanvullende actualisatie op het functiehandboek. Het zijn functies zoals technisch ontwerpen + BIM en hybride/gemixte ontwerpfuncties. De voorbeeldfuncties zijn iets anders omschreven maar ze zijn wel gerelateerd aan het functiehandboek. Functie-& salarisniveau van voorbeeldfuncties zijn met alle andere functies in evenwicht.
Hoe lang geldt in het functiehandboek salarisniveau E of F voor een starter of deelnemer beroepservaringsperiode? In de cao is de regel hiervoor aangescherpt. Een lagere salarisschaal voor een starter of deelnemer aan de beroepservaringperiode is een uitzondering die kan worden toegepast op de hoofdregel functie-indeling = salarisindeling. Dit mag maximaal twee jaar. Is er al sprake van twee jaar werkervaring, waarna de werknemer de beroepservaringperiode gaat doorlopen dan mag de salarisuitzondering niet worden gebruikt.
De tweejarige wettelijke beroepservaringsperiode impliceert: zodra een medewerker de wettelijke architectentitel heeft behaald (de beroepservaringsperiode heeft afgerond) heeft deze minimaal recht op schaal G.
