Ruimte voor de architect

‘Ruimte voor de architect’ is de titel van een onderzoek naar de veranderingen in positie van architecten in Nederland in de periode 2008-2018. Het onderzoek is door de UvA uitgevoerd in opdracht van Bureau Architectenregister, Atelier Rijksbouwmeester en de BNA. 

Uit hoofdstuk 1: “We worden dagelijks geconfronteerd met de tastbare resultaten van architectonisch ontwerp. Het belang van het werk van architecten voor de kwaliteit van de leefomgeving is dan ook moeilijk te overschatten. In dit onderzoek wordt de positie van architecten tegen het licht gehouden, juist ook vanuit het perspectief van het meer algemene belang. In die positie hebben zich in de afgelopen twee decennia grote wijzigingen voorgedaan, die vooral na het uitbreken van de financiële crisis in 2008 scherper aan het licht zijn gekomen. Het begin van die crisis ligt al weer tien jaar achter ons, en na jaren van krimp zien we recent dat de branche weer groeit zowel qua omzet als qua werkgelegenheid. We kunnen nu dus over een langer tijdvak de ontwikkelingen in beeld brengen en voorbij het diepe dal kijken.

Dit maakt het mogelijk om meer structurele wijzigingen in de rol van architecten te identificeren. Daarnaast kan op deze basis een analyse geboden worden van de impact van die veranderde rol op het proces van het ontwerpen en vormgeven van de gebouwde omgeving. Dat tweede deel van het onderzoek is zeer actueel, gegeven het feit dat een belangrijk deel van de grote maatschappelijke opgaven – energietransitie, circulaire economie, demografische veranderingen (bevolkingsgroei en vergrijzing), verstedelijking, mobiliteit en sociale inclusiviteit (Click NL, 2017; KIA, 2018) – direct verbonden is met de inrichting van de gebouwde omgeving. Juist architecten – volgens Flora Samuel (2018: 2) ‘socio-spatial problem-solvers’ – zouden met hun brede expertise kunnen bijdragen aan het verwezenlijken van die doelstellingen van de maatschappelijke opgaven. De vraag is echter of architecten die ruimte daadwerkelijk krijgen en innemen, gegeven hun positie in het huidige krachtenveld. Met deze expliciete koppeling aan die prangende maatschappelijke opgaven overstijgt dit onderzoek de grenzen van een sectorstudie.“

Het volledige rapport lezen of downloaden? 
Rapport-Architectenbranche_Ruimte voor de architect